Wednesday, November 24, 2010

Grand design

Bacteria battle
Анх пенциллинийг 50-иад онд нээснээс хойш бактерийг бид дарангуйлж эхэлсэн. Гэвч төд удалгүй бактери пенциллинийг давж гарч эхэлсэн билээ. Ингээд шинэ төрлийн пенциллин, бактерийн дархлаа, дахиад шинэ төрлийн антибиотик гэх урвалаар цаашид хүний оршин тогтнол дуустал явах бололтой. Уушигний сүрьегийн бактери анх хялбар устгагддаг байсан бол одоо эмэнд дасалтай бактери гэгч зүйл бий болсноор эмчлэхэд төвөгтэй болж байна гэх. Үр дүнд нь эмийн бизнес асар ашигтай зүйл болж хувирав. Вирус харин хэт жижиг тул одоо болтол эсрэг тэмцэх дорвитой арга боловсруулаагүй байна. Гэхдээ түүний эсрэг хэрхэн тэмцэх зарчим нь ойлгомжтой болоод байгаа. Энэ бол цаг хугацааны асуудал. Бид арай харж амжихгүй болов уу. Дархлалын эсвэл вирусын түвшинд био-програмчлал хийгээд л вирусуудыг устгачихаар харагдаж байгаа.

Synergy
Хүнээс эхлээд чоно хүртэл сүргээрээ ажил амьдралаа залгуулдагийг бид мэднэ. Гэтэл бактери хүртэл колони үүсгэж синержи үүсгэдгийг бид саяхан мэдсэн. Бүүр нэг төрлийн бактери хүний дархлалын эсүүдэд довтлогдох үедээ бусаддаа сигнал өгч амждаг нь тогтоогдсон. Сигнал авсан довтолгоонд хараахан өртөөгүй байгаа бактериуд дархлалын эсрэг тусгай хор ялгаруулдаг. (Энэ хор нь эсийг гэмтээж, хүнд зовиур, хөндүүр бий болдог - Тухайлбал ханиадны үед хоолой өвдөх г.м.)
Гэтэл саяхан бас хүн малын гэдсийг эзэгнэгч нэгэн coli. төрлийн бактерийн колонируу антибиотекийн дайралт хийхэд колони огт ажрахгүй байгаа нь анзаарагдсан байна. Нарийвчлан судлаж үзтэл колони дотор ердөө цөөхөн хэдэн хувийн бактери л тухайн антибиотекийн эсрэг дархлаатай болох нь тогтоогдож. Харин эдгээр бактериуд хамгийн "хачирхалтай" нь өөрсдийн өсөлтийг гаргуунд нь гаргаж бусад бактериуддаа туслах зорилгоор антибиотекийн эсрэг тусгай бодис ялгаруулж байжээ.

Эндээс анхаарч хараарай.

....Өөрт нь хэрэггүй байхад, өөрийн өсөлтийг золиосолж бусаддаа туслах....

1. Колонийг аврах нь өөрт нь богино хугацаанд харамсалтай боловч урт хугацаанд үр дүнтэй байж мэдэх
2. Баатарлаг байдлаар бусдын төлөө амь үрэгдэх, ингэснээр сүнс нь диваажинд үүрд амьдрах далд зорилго агуулах. (хахаха)

Anatomy
Хүн болоод аливаа амьт биес нь ердөө л химийн бодисууд ба химийн урвалууд + электрон сигналууд болох нь ойлгомжтой болсон. Бүгдийг нь бүрэн задалж дуусах нь ердөө цаг хугацааны асуудал. Тусгай үйлчилгээтэй химийн бодис ашиглан тархи мэдрэлийн системийн аль нэг хэсэгт зохих урвал явуулах замаар хүнийг унтаах, сэрээх, сэргээх, баярлуулах, уурлуулах, бүүр дурлуулж ч эхлээд байгаа.
Тэнд аливаа сүнс, сүнслэг зүйлс байхгүй гэдэг нь ойлгомжтой болсон. Ядаж л физиологийн төвшинд шүү дээ.
Од дэлбэрч онцгой орчинг үүсгэх үед Хелиумын атомаас Нүүрстөрөгч үүсэх бөгөөд тун удалгүй эдгээр нүүрс төрөгчид "би хэн бэ" гэх мэтийн асуулт асууж бие биендээ дурлаж эхэлнэ.

Grand design
Их хурлын гишүүн гэр оронгүй тэнүүлч хоёрын хооронд асар их зөрүү бий. Энэ бол ердөө эдгээр хоёр хүний өнцгөөс харахад. Нарын системийн төвшинд үзвэл энэ хоёрын хоорондох ялгаа нь маржинал (өчүүхэн). Сансарын төвшинд асуудлыг авч үзвэл энэ хоёрын хооронд ялгаа алга.

Хэдийгээр Стефен Хоукинг үгүйсгэсэн боловч өөрөө номоороо дүүрэн бурхан байхгүй тухай нотолгоог бичсэн байна. Яг үнэндээ бол 2010 онд ийм зүйл ярих нь утгагүй. Бид сэтгэхүй, ухамсар, шинжлэх ухааны төвшинд ямар өчүүхэн байгааг л харуулж байгаа юм. Гэхдээ энгийн хүнд ойлгомжтой байдлаар бодит байдлыг дүрслэн бичсэнд нь би түүнд талархалтай хандаж байна.

Фундаментал байдлаар сэтгэж үзвэл ертөнц өөрөө оюун ухаанд захирагдах боломжгүй гэдэг нь илт юм. Ертөнц өөрөө төгс биш учраас төгс юм. Хоукинг ертөнц бүх боломжийг туршиж үзсэн болохыг нотлосон байна. Энэ нь ертөнц өөрөө төгс биш учраас бүх боломжийг туршиж үзсэн болохыг харуулж байгаа юм. Хүн, дэлхий, нарны аймаг бол тохиолдол болохоос биш бүтээл биш. Аливаа ухамсарт оюун ухаан төгс байдлыг эрэлхийлдэг. Гэтэл төгс байдал нь өөрөө рационал ухаанд суурилахыг шаарддаг. Эволюц бол зөвхөн амьд төдийгүй амьгүй материйн хувьд үнэн зүйл юм. Гэтэл хэн нэгэн ухаант бодгал эволюцийг урьдчилан моделчилох логик үндэслэл алга байна...


The Phenomenon
2005 оноос хойш шинэ хандлага гарч ирсэн. Магадгүй энэ Freakonomics номоор эхлээд Tipping point, Outliers, Black Swan, The Grand design номуудаар үргэлжилж байх шиг байна. Энэ бол Too simple to understand ойлголтыг ямар ч тэнэг хүн уншсан ойлгохоор бичих явдал. 7 тэрбум хүн бүгдээрээ бодит үнэнийг ойлгох. Өөрсдийнх нь туршлага, мэдлэгээс огт хамаардаггүй бодит үнэнийг л ойлгуулах асуудал. Hawking, Steven, Malcolm нарын хүмүүс хувьсгал хийж байна. Араас нь маш олон ийм хүмүүс гарч ирэх болно. Бид сэтгэлгээ, ухамсарын төвшинд шинэ хувьсгал хийж эхэллээ.
Орчлон ертөнцийг бид өөрсдийн өчүүхэн ухамсар, инээдтэй туршлагад нийцүүлж биш харин байгаа бодит байдлаар нь хүлээж авах болно.

No comments: