Saturday, November 13, 2010

Алгасагч

Манайхан алгасч харайх гээд байдаг зантай. Алгасч харайх гээд амжилгүй ангалд унах нь түгээмэл.

Капитализмийг алгасч феодализмаас шууд социализмруу харайлаа гээд чадалгүй голд нь унасан. Ер нь бол социализмд унаагүй ардчилалд унасан болтой юм.

Пионер болон тангараг өргөж байсан хүний хувьд социализмийн үед хүрээд байсан маш олон оргилоосоо ердөө эргээд гулсаад буусанд харамсдаг.

Дугуйг дахин зохиох хэрэг юусан билээ дээ? Хуулаад авбал барав биз дээ...

1200 онд засгийн газрын бонд гаргаад, 1600 онд хувьцаат компани байгуулаад тэр нь 4 тив дамжин үндэстэн дамнан бизнес эрхэлж, 1770 онд хөрөнгө оруулалтын сан байгуулж байсан ард түмнүүдээс хуулах амархан л даа. Эсвэл бүүр 3000 жилийн өмнө ардчилал байгуулж байсан ард түмнээс хуулах ч амархан.

Дугуйг дахин дахин зохиох хэрэг Монголчуудад бол байна л даа. Дугуй яг ямар философитой юм бэ гэдгийг ойлголгүйгээр хуулаад байж болохгүй нь ээ.

Уул нь улс төр бол мөнгө хийдэг арга зам биш билээ. Citizenship буюу иргэншил өөртөө маш олон үнэт зүйлийг, бүхэл бүтэн философийг агуулж байдаг. Улс төр бол философич-хаадын үүрэг хариуцлага болохоос биш "би хэн бэ?" асуултандаа хариулт хайсан бацаануудын тоглоомын талбар бишээ.

Ардчилалд хамгийн аюултай зүйл бол "Хүнд таалагдах 9 арга" номыг ойлголгүйгээр цээжилж, албаны хослол өмсөн, хараа муутай биш байж ухаантай харагдах гэж нүдний шил зүүсэн, дутагдлын шоконд маш гүн орсон этгээдүүд. Тэд "компанийн нийгмийн хариуцлага, ардчилалын үнэт зүйл, боловсрол, нийгмийн хөгжил" гэж ирээд л амны зоргоороо бурдаг боловч өөрсдөө ярьж байгаа зүйлээ огт ойлгодоггүй. Ардчилал бол одоохондоо л хамгийн боломжтой байгуулалт гэгддэг. Яагаад "одоохондоо" гэж байгаа вэ гэхээр ардчилсан нийгэмд энгийн хүн бэртэгчингүүдийг философич-хаадаас ялгаж чаддаггүй, ялгах ч боломжгүй. Философич-хаад ёс суртахууны хэм хэмжүүртэй байдаг бол бэртэгчингүүдэд тийм зүйл үгүй учраас философич-хаадыг арчаад өнгөрөх магадлал тун ихтэй. Бэртэгчингүүд авлигыг бизнесийн нэг хэлбэр гээд ярьж байвал огт гайхах хэрэггүй шүү. Бэртэгчингүүд өөрсдөө аль зүгт явж байгаагаа мэддэггүй учраас өөрсдийн явж буй чиглэлийг зөв хэмээн итгүүлж тархи угаахаар оролддог. Харин элитүүд (философич-хаад) зөв чиглэл хаана байгааг мэддэг учраас тэдний дуу хоолойд эргэлзээ тээнэгэлзээ байдаггүй.

Бид социализмаас ардчилалруу харайх гээд замдаа унав болтой юм. Социализмын үед хүрээд байсан маш олон үнэт зүйлсээ алдаж орхив. Социализмд хаях маш олон зүйл байсан боловч авах зүйл бас түүнээс дутахгүй олон байсан юм. Энэ бол үнэт зүйлсийн чиг баримжаа муутай хүмүүст түгээмэл ажиглагддаг хандлага. Өөрөөр хэлбэл "туйлшрал".

Иргэдэд түгээмэл үнэт зүйлсийг бий облгож, ойлгуулснаар тэд бэртэгчингүүдийг ялгаж таньдаг болж дархлаа тогтдог. Тэд элитүүдийн үгийг хүлээн авч ойлгож эхэлдэг. Түгээмэл үнэт зүйлсгүй, нийгмийн суурь философигүй иргэдтэй нийгэмд зөвхөн мөнгө л үйлчилдэг. Элитүүд бэртэгчингүүдтэй ажилладаггүй, элитүүд ард түмэнтэй ажилладаг. Харин ард түмэн сонголтоо хийдэг. Одоо харин тэд аль нь хэн бэ гэдгийг ялгаж чадахгүй байна. Ард түмэнд боловсрол хэрэгтэй байна.

Хүний нийгэмд хамгийн хүчтэй бүлэг бол элит ч биш, бэртэгчин ч биш - харин ард түмэн билээ.

Элит болох замнал нь professional болохоос эхэлдэг. Миний бодлоор хэн ч элит болж чадна. (Мэдээж сэтгэцийн гажиггүй бол) Гэхдээ алгасч харайх гээд байлгүй алхах ёстой шатаар нь дарааллаж алхах ёстой. Ингэснээр шатны гишгүүр бүр ямар философитой болохыг таньж мэдэх бөгөөд ертөнцийн түгээмэл үнэнийг ойлгож чадна.

Ертөнцийн түгээмэл үнэнийг ойлгохын тулд юуны өмнө professional болох ёстой. Professional болж чадсанаар өөртөө мэргэжлийн ёс суртахуун, мэргэжлийн мэдлэгийг цогцлоох бөгөөд хамгийн чухал нь belief-тэй болдог. Зөв замыг олж харан түүндээ итгэж чадсанаар элит болох зам нээгдэнэ.

Бэртэгчингүүдийн хэн нь ч professional байдаггүй нь анзаарагддаг.

No comments: