Friday, January 21, 2011

Илтгэл

Он гармагц монголын амьдрал бужигнаж эхэлдэг. Энэнтэй холбогдуулаад ажлын хажуугаар маш олон илтгэл унших хэрэг гардаг.

Хамгийн анх илтгэл уншиж эхэлснээс хойш даруй 8 жил өнгөрсөн байна. Энэ хооронд хэдэн мянган хүнд санхүү, менежментийн чиглэлээр илтгэл уншиж хичээл заасан байна. Тэгж их уншсан болохоор илтгэл тавих, танхимыг хяналтандаа авах, хүмүүстэй харилцан холбоо үүсгэх, сонирхолтой уур амьсгал бий болгох зэрэг технологи нь рефлекс болтлоо хөгжих ёстой биз.

Багш гэдэг бол эцэг эхтэй эн зэрэгцэн тавигдах хүний амьдралд байх маш чухал ойлголт, маш чухал хүн.

Багш мундаг мэдлэгтэй болохоороо багш болдог юм шиг санагддаг боловч үнэндээ тийм биш. Багш гэдэг хүнд шавь гэдэг хүн маш эрхэм байдаг болохоор л багш гэдэг хүн өөрөө тийм чухал этгээд болон хувирдаг бололтой.

Хүнд өгөх зүйлтэй, түүнийгээ хүнд өгөх эрмэлзэлтэй хүн л багш болно. Илтгэх, заах чадвар харин аяндаа бүрэлдэн тогтоно. Энэ яг урлаачтай адилхан юм.

Илтгэх заах чадвар, технологи сурснаараа мундаг илтгэгч болдоггүй. Харин хүмүүст юм өгөх, хүмүүсийг юм сураасай гэсэн сэдэлттэй илтгэл л хамгийн мундаг илтгэл, илтгэгч нь хамгийн мундаг илтгэгч байдаг юм.

Заах заалгах гэдэг бол маш нарийн торгон харилцаа холбоо. Анги танхимд байгаа өөр өөр мэдлэгтэй, өөр өөр хүмүүжилтэй, ядарсан ядраагүй, идвэхтэй идвэхгүй хүмүүсийг ялгалгүй бүгдэд нь өчүүхэн ч атугай ухаан, мэдлэг нэмнэ гэдэг бол өөрөө агуу зүйл.

Тэр хүмүүст эерэг зүйл өгөх сэдэл байхад аяндаа багш болон шавь нарын хооронд нааштай, харилцан бие биенээ хүндэлсэн харилцаа үүсч, анги танхимд дулаан уур амьсгал бүрдэхийг мэдрэх болно.

Wednesday, January 19, 2011

УИХ-д өргөн барьсан албан бичиг

2010 оныг Засгийн газраас Бизнесийн шинэтгэлийн жил болгон зарласан. Ардчилсан нийгэм дэх баялагийн хуваарилалт, хөдөлмөрийн хуваарилалт, шагнал урамшуулал, шийтгэлийн механизмийг одоогийн байдлаар хамгийн боломжийн төвшинд хангаж байгаа бүтэц нь чөлөөт зах зээлийн тогтолцоо билээ.

Зөв зохион байгуулагдсан чөлөөт зах зээл өөрөө бизнесийг шинэчлэх гол хөшүүрэг болдог.

Зах зээлд байвал зохих бүх оролцогч нарыг татан оролцуулах, тэдгээрийн харилцааг зохицуулсан, ил тод, шудрага зохицуулалтыг бэлтгэх нь төрийн үүрэг. Зах зээлийг хөгжүүлэх нь харин оролцогч нарын хийх ажил билээ.

Хөрөнгийн зах зээл бол улс орны хөгжилд хувь нэмэр оруулагч тэргүүний зах зээл юм. Энэ зах зээлийг яаралтай, зохистой хөгжүүлж чадсанаар улс орны өмнө тулгараад байгаа тоо томшгүй олон асуудал аяндаа шийдэгдэх болно.

Хөрөнгийн зах зээлийн хөгжилд онцгой үүрэг гүйцэтгэгч нэгэн төрлийн субъект нь Үндэстний институшионал хөрөнгө оруулагч (institutional investor) болой. Эдгээрт даатгалын байгууллагууд, тэтгэвэрийн сангууд, улсын хөрөнгийн сангууд, хамтын сангууд багтана.

Гэтэл манай хөрөнгийн захад эдгээр оролцогчдоос аль нь ч алга байна. Нийт хөрөнгийн захын зах зээлийн үнэлгээний 70 гаруй хувийг гадаадын институшионал хөрөнгө оруулагч нар эзэмшиж байгаа мэдээ бий. Тэнцвэрт байдал иймэрхүү байдлаар алдагдах нь цаашид үндэстний аюулгүй байдалд сөрөг нөлөө үзүүлж ч болохыг та бүгд магад тунгаана бизээ.
Одоогийн байдлаар дээр дурьдсан хөрөнгө оруулагчдаас зөвхөн даатгалын компаниуд Монгол улсад үйл ажиллагаагаа бодитой хэлбэрээр явуулж байна. Гэтэл Даатгалын тухай хуулиар тус компаниудыг хөрөнгийн захад хөрөнгө оруулалт хийхийг хориглосон байх юм.
Даатгалын байгууллагуудыг хувьцаа, бондонд тодорхой хязгаарлалтын хүрээнд хөрөнгө оруулах боломжоор хангаж өгснөөр тэд өөрсдийн одоогийн нөөц бололцоонд тулгуурлан Монголын анхны хөрөнгө оруулалтын менежерүүдийг бэлтгэх, Монголын анхны институшионал хөрөнгө оруулагч нар болох, цаашлаад үндэстний хөрөнгө оруулалтын сангуудын эхлэлийг тавих, хөрөнгийн зах зээл дээрх тэнцвэрт байдлыг хангах зэрэг маш олон эерэг талыг бий болгох болно.

Тус холбооны зүгээс Даатгалын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах замаар Даатгалын компаниудыг хөрөнгийн захад хөрөнгө оруулалт хийх боломжоор хангах, ингэхдээ тодорхой хязгаарлалтыг Санхүүгийн Зохицуулах Хороо зах зээлийн нөхцөл байдалтай уялдуулан тогтоодог байхаар хуульчлахад та бүгдийг санаачлага гарган дэмжиж өгөхийг хүсч байна. Мөн бидний дээрх асуудалтай холбогдуулан Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хуулийн төсөлд анхаарлаа хандуулна гэж найдаж байна.

Wednesday, January 12, 2011

Магадлалын онол

Яаж азтай болох вэ?

Азтай төрсөн бол ямар гоё вэ. Азаар мөнгөтэй болоод, азаар шалгалтанд тэнцээд, азаар сугалаанд хожоод - ер нь азаар амьдарчихвал болох юм биш үү. 80 нас хүрч явахдаа "би ч сайхан азтай амьдарлаа шүү" гэж бодож болох нь.

Азтай болох арга байнаа. Азаа ихэсгэж ч болж байна.

Жил бүр дэлхий дээр 100, 100 мянган олимпийн аварга болох боломжтой байсан хүмүүс жагсаалаас гардаг. Олимпийн гүйлтийн рекордыг эвдэхэд хангалттай бөгөөд хүрэлцээтэй булчинтай бялдартай хүмүүс гэсэн үг.

Гэхдээ нэг нь л рекордыг эвддэг. Хамгийн азтай нь биш харин хамгийн хөдөлмөрч нь гэдгийг бид бүгд мэддэг.

Би анх 8 жилийн өмнө ТОЕФЛ-ийн шалгалт өгсөн юм. Хоёр удаа өгөхдөө эхний удаадаа 667-оос 623, дараа нь 120-оос 115 оноо авсан. Англи хэлийг англид очиж сурах ямар ч шаардлага байхгүй. Гагцхүү тууштай бэлтгэл чухал. Би 3 сарын турш өдөр бүр 4 цаг хичээллэсэн. Өдөр бүр 20 үг цээжилсэн. 3 сарын дараа 1800 үгтэй болно. Алдсан өдөр бүр чинь чамд 20 үгний үнэтэй. Хэрэв бэлдэнэ гэж шийдсэн бол бэлдэх ёстой. Би нийтдээ 360 цаг хичээллэсэн байна.

Хүн хүнийг хуурч болдог байж магадгүй. Харин хүн хэзээ ч өөрийгөө хуурч болохгүй. Өөрийнхөө шийдвэрийг, өөрийнхөө үгийг ядаж өөртөө үнэ цэнэтэй байлгах хэрэгтэй. Үүний дараа, гагцхүү үүний дараа л хүмүүсийн хүндлэлийг авах асуудал яригдана. Өөрийнхөө шийдвэрийг өөрөө хүндэтгэж чаддаггүй бол чамд бусад хүмүүсийн үзэл бодлыг шүүмжлэх нь байтугай өөдөөс нь үг хэлэх ч эрх байхгүй.

Би дилерийн шалгалтанд 4 сарын турш өдөр бүр 2 цаг бэлтгэсэн. Шалгалтанд орохынхоо өмнө би тэнцэнэ гэдэгтээ бүрэн итгэлтэй байсан. Би нийтдээ 240 цаг хичээллэсэн байна. Би хэцүү байсан ч гэсэн хөлсөө гаргаж хэдэн зуун цаг хичээллэсэн учраас л өөртөө итгэлтэй байсан юм. Өөртөө итгэлтэй байна гэдэг бол зөвхөн бэлтгэлийн асуудал. Бэлтгэлээ хангалттай хийсэн хүн л өөртөө итгэлтэй байдаг. Хэрэв найзуудтайгаа наргиад шөнө 12 гээд гэртээ орж ирсэн бол суугаад өглөөний 2 цаг хүртэл бэлдэх ёстой. Чи өөрийгөө хүндлэхгүй бол хэн чамайг хүндлэх юм бэ?

Чи тэр олимпийн рекорд эвдэх булчинг зөв хөгжүүлж - хөлсөө гаргаж, хэцүү байсан ч өөртөө үнэнч байж, өчүүхэн зовлогыг зовоохгүй бол - 5 жилийн дараа зүгээр нэг мах болж хувирна.

Амьдрал бол гайхамшигтай ховор, аймшигтай богинохон бэлэг. Үүнийг дүүрэн, хамгийн чухал нь бахархалтай өнгөрөөхийн тулд өөртөө хүндэтгэлтэй, өөрийгөө хайрлаж өнгөрөөх ёстой. Хайраас бусад өөр юунд ч бууж өгдөггүй байх ёстой.

Маркетинг бол хүмүүст зориулж хүмүүсийн бүтээсэн бүтээлийг хүмүүст таниулан хүргэх үйл ажиллагаа болохоос биш хуурамч зүйлийг хулхидаж хөөрөгдсөн үнээр зарах явдал биш билээ.

Би менежментийн салбарт 10 орчим жил ажиллалаа. Энэ хооронд өөрийнхөө маркетингийг (self-marketing) хөдөлмөрийн зах зээл дээр жаахан хэтрүүлээд хийчихдэг олон менежертэй таарч байв. Эхэн үедээ гялалзаад, үнэ цэнэ нь өсөөд амжилттай байгаа юм шиг хүн бүрийн атаархлыг төрүүлдэг байв. Гэтэл одоо харахад тэр залуучууд бүгдээрээ нисч яваад жигүүр юу нь агаарт шатсан мэт доошоо унаж байна, бүгдээрээ гүн дутагдлын шоконд орсон байна. Залруулах санаатай хэлэхэд өчүүхэн өөрийгөө илүүд тавих үзэл нь одоо байгаа байдалтай зөрөлдөөд үг хүлээж авах ч чадваргүй болжээ.

Хорвоо ертөнцийг хөндлөн туулахын тулд жигүүрийг өдөржин, шөнөжин бэлтгэх ёстой, хойноо 3 цаг л нисэх хугацаатай пуужин зүүлээ гээд юу ч өөрчлөгдөхгүй ээ. Пуужин чинь шатаж дуусахад өндрөөс унана. Байх ёсгүй өндөртөө гараад чанга унах болно.

Сэлмийг 10 мянган удаа давтаж байж хат сайтай сэлэм болдог, тэрнээс ганцхан удаа цутгаад хийсэн сэлмийг яаж ч маркетинг хийгээд ганц цавчилт даахгүй л хугарна.

Чанарыг гагцхүү цаг хугацаа харуулна. Хэдий чинээ удаан хуурамч төрхөө худлаа маркетинг хийж нууна төдий өндрөөс унах болно.

Хөлс урсгахгүйгээр бүтээл бүтэж, хүн хүн болох зам үгүй.

Амьдралыг азаар шалгалтандаа тэнцэж, азаар мөнгө олж, азаар албан тушаалд очиж - тийм хөгийн гуйж, горьдож өнгөрөөж болно гэж үү дээ. Амьдралыг өөрийн хүчээр, өөрийн зүтгэлээр гуядаж олж авах хэрэгтэй. Гагцхүү тэгсэн цагт чи өөрийгөө хуурахгүй, өөртөө бахархалтайгаар амьдарч чадна.

Хорвоо дэлхий уудам. Тэр чиний өчүүхэн мэдлэгээр тодорхойлогдох боломжгүй. Гэхдээ бидний өнөөдөр амьдарч байгаа нийгэм бидэнд боломжийг өгч байна.

Өөрийгөө хүндэлж байж бусдыг хүндэлж сурна. Бусдыг хүндэлснээр бусдын хүндэтгэлийг хүлээнэ.

Өөрийгөө хайрласнаар бусдыг хайрлаж сурна. Зөвхөн бусдыг хайрлаж байж л бусдын хайрыг хүлээнэ.

Өөртөө хариуцлагатай байж бусдын өмнө хариуцлагатай байж сурна. Бусдын өмнө хариуцлагатай байснаар л бусад чиний өмнө хариуцлагатай байх болно.

Үүний дараа л маркетингийн асуудлыг ярьж болно. Үүний дараа л өөрийгөө бусдад таниулах, ойлгуулах асуудал ярина. Бусдад өгөх юу ч байхгүй байж хоосон материаллаг зүйлээр гайхуулаад юу ч олж авахгүй.

Амьдралд амжилттай байх магадлалыг нэмэгдүүлж болноо. Гэхдээ үүний тулд хөлс урсгах ёстой. Ялангуяа Монголд хэн ч чамайг гэж ирэхгүй.

Хэрэв Америк 300,000,000 хүнтэй тэр хүмүүс дотор цахиур хагалах 300,000 хүн л гарч ирдэг юм бол яагаад Монголын 2,8 сая хүн бүгдээрээ цахиур хагалж болохгүй юм бэ. Яагаад 2,8 сая хүн нэг удаа орчлонг бодитоор нь харж, хүлээж авч болохгүй гэж?

Энийг ялангуяа өнөөдрийн ийм арчаагүй, дорой байдалд хийнэ гэдэг бол туйлын хэцүү зүйл мөн. Гэхдээ энэ биднийг зогсоож чадна гэж үү. Та бид өөрсдөөс шалтгаах бүх зүйлээ хийх ёстой бус уу.

Wednesday, January 5, 2011

2011 онд Монгол

Эдийн засгийн хандлагын талаар дорвитой судлагаа хийн нийтлэмээр санагдаж хорхой хүрэвч даан ч амжихгүй юм.

Манай аналистуудын тооцоолсноор 2011 онд ДНБ одоогийн үнээр 10 триллион төгрөгт, 2012 онд 15, 2013 онд 24 триллион төгрөгт тус тус хүрэхээр байна. Энэ өсөлтөд уул уурхай хийгээд түүнийг дагасан эдийн засгийн өсөлтүүд орсон болно.

2011 онд эдийн засгийн холбогдолтой ард түмний амьдралд нөлөө үзүүлэхүйц голлох үйл явдлууд нь:
1. Хөрөнгийн зах зээлийн хөгжил шинэ шатанд гарах, Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга батлагдах, Лондонгийн хөрөнгийн бирж Монголын хөрөнгийн биржийг удирдах тал дээр дорвитой ажлууд хийх, Дотоодын боловсон хүчин чадвахжих, ард түмний мэдлэг боловсрол нэмэгдэх зэрэг болно.
2. Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хууль батлагдсанаар ард иргэд өөрсдийн хөрөнгө мөнгийг мэргэжлийн менежерүүдэд даатгах, санд төвлөрсөн хөрөнгөөр үндэстний компаниудыг дэмжиж шинэ шатанд гаргах боломж бүрдэнэ.
3. Заавал даатгалын тухай хууль батлагдсанаар нийгмийн хариуцлагыг шинэ шатанд гаргах, Даатгалын зах зээл сонгодог утгаараа хөгжих үндэс бүрэлдэнэ гэж найдаж байна.
4. Таван толгойн хувьцааг ард түмэнд хуваарилах ажил цаасан дээр бууж, ард түмэн банкинд барьцаалж болохуйц, үр хүүхэддээ өвлүүлж чадахуйц хөрөнгөтэй болох алхам хийгдэнэ.
5. Монголын төр анх удаа олон улсын зах зээл дээр их наядаар тоологдох бонд гаргаж борлуулсанаар ард иргэдийн амьдралд шийдвэрлэвэл чухал нэн шаардлагатай асуудлуудыг өнөөдөр шийдэх санхүүгийн боломж бүрдэнэ. Шинэ цахилгааны эх үүсвэр, утаа, эрүүл мэнд, боловсролын салбарт шийдвэрлэх шинэчлэлт, 50 жилийн хугацаатай хөрөнгө оруулалт хийх мөнгөн хөрөнгийг төвлөрүүлж чадна. Эргээд энэ нь хөрөнгийн захыг хөгжүүлэх маш том хөшүүрэг болж өгнө.

Sunday, January 2, 2011

strategy direction

Ахисан төвшинд бизнес бүр адилхан. Зарчим нь ижил болохоор тэр. Кола савалдаг бизнес байна уу, банк байна уу, програм хийдэг компани уу - бүгд адилхан.

Хувьцаанд хөрөнгө оруулагчийн хувьд бол бүгд адилхан. Мэргэжлийн гүйцэтгэх захирлын хувьд бол бүгд адилхан.

Ямар сайндаа л ebay-н гүйцэтгэх захирлаар procter and gamble-г удирдаж байсан эмэгтэйг (Meg Whitman)томилчихов дээ.

Бизнес бүр нэг л зарчимтай. Хүмүүс хүмүүст зориулж бүтээл бүтээх. Бүтээгдэхүүний шинж чанар, бизнесээс хүмүүст үзүүлэх нөлөөллийн далайц зэргээс нь хамаарч ахисан төвшний, энгийн гэх мэтээр бизнесийг ангилж болох л юм. Гэхдээ энэ бол зарчимтай огт хамаагүй гэдгийг ойлгох ёстой. Жишээ нь санхүүгийн бизнес бол ундаа хийдэг бизнесээс арай илүү комплекс чанартай байна. Учир нь түүний бүтээгдэхүүн нь өртөг нэмэгдэх байдлаар, биет бус хэлбэрээр бүтээгддэг. Нийгэмд өргөн хүрээнд стандартыг тогтоох боломжтой зэрэг зарим онцлог шинж чанартай байх юм.

Ахисан төвшинд бизнесийн зорилго, стратеги, өрсөлдөөний тактик, бүтээгдэхүүний маркетинг зэргийг бодож олох нь хүүхдийн тоглоом, хөх инээд. Харамсалтай нь энэ бол ердөө цаасан дээр (тэр 80 хуудас цаасыг нь хэн ч уншихгүй, уншлаа ч ойлгохгүй гээд бод доо) хийгээд хэн нэгэн хүний толгой дотор оршино.

Бизнест ганцхан л толгойны өвчин байдаг. Тэр бол бусад хүмүүсийн боддог шиг зөв стратеги, зөв маркетинг биш. Тэр бол хүмүүс. Яаж хүмүүст нөгөө толгой дотор байгаа эсвэл 80 хуудас цаасан дээр буусад стратегиа ойлгуулах вэ...

Хаашаа явж байгааг нь яаж харуулах вэ, яаж тэд нарт хэрвээ жаахан хичээчих юм бол сайхан зүйл хамтдаа бүтээж чадна гэдгийг мэдрүүлэх вэ, яаж тэднийг energize хийх вэ...

Мөнгө гээд гайтай, гайхамшигтай зүйлийн хэрэг үүн дээр гарсан юм. Эртний их сэтгэгчид вижнг, философийг хүмүүст ойлгуулахад тун амаргүй болохоор мөнгийг бүтээсэн байж ч мэднэ. Ойлгуулах ч юу байхав ухамсарлуулах. Гэхдээ уг зарчим нь хүн бүр вижнг, философийг ойлгоход оршдог юм. Тийм учраас мөнгө бол түр зуурын хэрэгсэл байсан. Аягүй боломжийн ч хэрэгсэл. Гэхдээ л хөдөлмөрийн хуваарилалт ба урамшууллын системийг мөнгөнд хэт туйлшруулан шийдэх нь эцэстээ сүйрлийг дагуулах нь анхнаасаа л ойлгомжтой байсан.

Хүн бүр философич. Харин хэзээ хүн бүр сайн философич болох вэ гэдэг нь л сонин юм. Сүүлийн 1000, 500, 100 жилийн дотор хүмүүс хэрэглээний хувьд аймшигтай үсрэлт хийв. Сэтгэлгээний хувьд харин яасан юм бол. Их философичидийн хүн төрлөхтөний ухамсарт үсрэлт хийх тухай проблем ямар ч гэсэн шийдэгдээгүй. Дахиад хэдэн зуун жил болох юм болов уу. Эсвэл ойрын хэдэн арван жилд хэн нэгэн агуу философич гарч ирээд урьд хожид сонсогдоогүй artistic аргаар ухамсарт хувьсгал хийх юм болов уу.

Бизнесийг удирдахад ганцхан л асуудал яригддаг байх нь. Хүмүүс, хүмүүс, хүмүүс. Сайн хүмүүсийг сонгож авах, хүмүүсийг хөгжүүлэх, хүмүүсийг хөтлөх, хүмүүсийг хянах, хүмүүсийг урамшуулах, хүмүүсийг дэвшүүлэх, хүмүүсийг халах.

Хамгийн доод албан тушаалд ажиллаж байгаа хүн л гэхэд хийж байгаа ажилдаа эзэн болдог, маш чадварлаг, ухаалаг, боловсролтой байхад гүйцэтгэх захирлын санаа сая амардаг.

Макро төвшинд.

Шилдэг улс орон гэж байдаг гэж үзье. Тэр юу вэ. Хамгийн их цэрэгтэй нь үү. Хамгийн их алттай юу. Хамгийн олон хүнтэй нь юм уу. Аль ч тохиолдолд худлаа.

Миний бодлоор иргэн бүр нь ухамсарын төвшинд ахисан төвшинд хүрсэн улс орон - тэр улс орны иргэд бүр урлаач болсон байна, иргэд бүр урьд хожид сонсогдоогүй бүтээл бүтээх болно. Тэр улс бүх төвшинд дэлхийд стандартыг тогтооно. Оюуны, технологийн, ухамсарын, харилцааны стандарт бүгд тэндээс ундран гарах болно.

Мөнгө тэр улс оронд цаас байх болно.

Тэр улс орны иргэд нь лидерээ - таньж, тодруулж, өрсөлдүүлж, сонгож, сонсч, дагаж, хусч чаддаг чадвартай байх болно.

Вижнийг ойлгоогүй хүн лидерийнхээ үгэнд итгэж чаддаггүй. Үгийг нь дагаж чадахгүй.

Хичнээн сайн лидер байгаад ард түмэн нь, байгууллага нь үгэнд нь, үйлэндээ итгэж урагш алхахгүй бол сүйрэл.

Монгол орныг хөгжүүлэхийн тулд зам барих ёстой юм биш, их мөнгө олж ирэх ёстой ч юм биш. Ард иргэдийнхээ боловсролыг дээшлүүлэх, тэд өөрсдөө хувь заяаныхаа эзэн болох, талханд биш тавин жилийн дараах ирээдүйгээ харж сонголт хийдэг болох боломжийг нь бүрдүүлэх ёстой.

Сүүлийн хорин жил боловсролын системийг үндсэнд нь хаячихлаа. Компани хөгжихийн тулд хүмүүсээ боловсруулдаг, хүмүүсээ сургадаг, хүмүүсээ чадвахжүүлах хэрэгтэй гэдгийг захын гудамжны нохой хүртэл хуцаж тунхаглаж байна.

Гэтэл улсаа хөгжүүлэхийн тулд яагаад хүмүүстээ ямар ч хөрөнгө оруулалт хийхгүй байна вэ.

Өнөөдөр их сургууль төгсөөд мессежний хэлээр албан бичиг бичдэг хүүхдүүд ажилд орж ирж байна. Нийгмийн хариуцлага, хүний ярьсныг ойлгох чадвар, хүнд илтгэх, хүнд өөрийн бодлыг ойлгуулах чадвар огт байхгүй хүүхдүүд их сургууль төгсч байна шүү дээ.

Боловсролтой хүн гэж бакалавр зэрэгтэй гэдгийг бичсэн цаасны хэлтэрхийтэй хүн биш шүү дээ.

Боловсролтой хүн гэдэг чинь нийгмийн хариуцлага, эрх үүргээ ухамсарлдаг, нийгэмд биеэ зөв авч явах, харилцаа, ёс суртахууны зөв хэм хэмжүүртэй хүн шүү дээ. Адаглаад аливаа асуудлыг эргэцүүлэн бодоод, дүгнэлт гаргадаг, тэр дүгнэлтээ бусдад зөвөөр таниулан ойлгуулах чадвартай иргэд бидэн хэрэгтэй биш юм уу.

Цэцэрлэг, дунд сургуулийн боловсрол хаана явна вэ. Амьдралдаа хэзээ ч хэрэглэхгүй байж магадгүй логарифм бодож сурсан хүмүүс биш - бидэнд нийгэмд зөв амьдарч чадах дадал олж эзэмшсэн иргэд хэрэгтэй байна!

swim across

Here is a big river in front of you. And you know there is everything on the other side.

It seems freezing cold, strong current that will pull you down, dark water implies a depth of at least 15 meters. Everyone on your side is afraid to swim across. Although everyone was told there is no raft, or freeride type of thing to get them across, they all hope for a luck, they wait for a luck.

WAIT...

Maybe actually the river is not as deep as it seems, or when you put your feet its warm water embraces on you - in the end you could swim across it.


WELL STOP!!!

Either way its a terrible mistake. River is a river. Does it depend on your imagination. Hell no. Stop trying to imagine everything around you. Because your imagination is based on your knowledge and your previous experiences. But is that all. You know its not. You know your knowledge covers just a tiny bit of the real universe. Your previous experience telling you "a dark looking river must be deep" does not mean anything. A river with lots of fungi growth could look dark but could be shallow.

At first you may end up speculating about all dangers and monsters inside the river that stop you from swimming across. And you waste your entire life.

Dont fail to try, but try to fail...

Secondly you may end up drowning and eventually die because of poor preparation. You try to fail and congratulations! you got it. You just failed and its permanent.

SO WHAT IS THE SECRET FORMULA TO GET ACROSS THE RIVER???

Its very simple, just become a river-cross-swimmer.

RIVER-CROSS-SWIMMER
A practitioner and professional who can swim across the river in any circumstances, with any depth and width and current.

Deserve to get across the river.

Swim it across.

Question your ability of swimming - to not defy your motives but to sharpen your preparation and grow more confidence.

Identify your flaws and work on them, but do not lose yourself - you are special - do not lose yourself.