Улаанбаатарын бөглөрөлийг шийдэх, төсвийн алдагдлыг нөхөх зэргийг хослуулан тээврийн хэрэгслийн татварыг нэмэх оролдлого хийсэн боловч ашгүй бүтэлгүйтэж, буцаж байх шиг байна.
Яг үнэндээ бөглөрөлийг шийдэх тал нь жаахан логик муутай. "Ард түмнээ машин битгий унацгаа" гэж хэлэх ёстой юм уу эсвэл замаа өргөсгөөд, явган хүнийг замаар биш гүүрээр, тунелээр гаргаад, ухаалаг гэрлэн дохионы систем суурилуулах ёстой юу.
Ер нь бол бид машин унадаггүй тийм нийгмийг чиглэн явж байгаа л даа. Гэхдээ арай болоогүй байна.
Миний бодлоор ард түмний хэрэглээг дэмжих хэрэгтэй байна. Та бүгд анзаарсан бол хүний хэрэглээ их хялбархан хангагддаг. Машин, байр, 7 хоног бүр том хүнсний зах орж хүнсээ цуглуулах, жилдээ нэг удаа гадагшаа 7 хоногоор явж амрах гэх мэт. Ер нь л тийм ч үнэтэй биш. Анхан ба ахисан төвшний материаллаг хэрэглээ хангагдаж дуусмагц хүмүүс оюуны хэрэгцээгээ хангах хэрэгтэй болно. Энэ үед хөгжлийн асуудал арай өөр төвшинд яригдах юм.
Буруу жолоотой машинуудыг шийтгэх тухай яриа гарч байна. Үнэндээ бид тодорхой төвшинд хүрмэгц буруу жолоотой машинуудыг бүгдийг нь үгүй хийх болно. Гэхдээ одоо би буруу жолоотой машинд их талархалтай ханддаг. Их боломжийн үнээр чанартай зүйл хэрэглэж үзэж байна. Жишээ нь Тоёота Приус - Монголчууд - 2005 оноос эхлэн унасан байх. Гэтэл Америкт ердөө 2007 онд дебют хийж байх жишээтэй.
Төсвийн алдагдлыг нөхөхийн тулд татвар нэмэх нь одоогийн нийгэмд хэр зохимжтой тал дээр санал зөрөлдөж байна.
Бизнест ирээдүйд ашиг орлого олдог саалийн үнээ бий болгохын тулд өнөөдөр генийн судлагаанд мөнгө хаядаг. Үүнийг R&D (research and then development) гэнэ. Улс яг ижил. Улс ирээдүйд ашиг орлого олж түүнээсээ татвар төлөх бизнесийн, хэрэглээний салбаруудын үрийг өнөөдөр тарьж болно. Тэр бизнес нь үнээ болж өсч бойжих хүртэл нь харин төрийн бонд гаргаад төсвөө аргалаад байж болох л.
Гэтэл манайх Улаанбаатар хотыг анх төлөвлөхдөө л Тосгон байхаар бодож хийгээд, бүх шугам нь газар булаатай, хүн ард нь хэзээ ч машин унах заяагүй тул машин зөрөх боломжгүй замуудтай, одоо хүртэл хэдийн хэмжээнд хүртэл томрох талаар ямар ч ойлголтгүй л явж байна.
Өнөөдөр төсөв алдагдалтай гарахаар төлөвлмөгц татварыг нэмэхээр зорино гэдэг чинь өөрөө үнэхээр инээдтэй. Төсвийг алдагдалтай төлөвлөх зорилго юу вэ? Хөгжил байх гэж найдаж байна... Тэгвэл тэр алдагдлыг хаанаас нөхнө гэнээ? Татвар - татварыг хэн төлдөг вэ? Ард түмэн - энэ бол барууны эдийн засгийн хэллэгээр vicious cycle буюу өөрийгөө устгах механизм болой.
No comments:
Post a Comment