Friday, June 12, 2015

Laniakea: Fabric of Spacetime

Саяхан эрдэмтэд 500 сая гэрлийн жилийн (гэрлийн хурдаар зорчиход 500 сая жил явна гэсэн үг) диаметртэй ертөнцийн газрын зургийг гаргажээ. Энэ бол томоохон нээлт юм.

Энэ бол бид (дэлхий, тэгээд нарын аймаг, тэгээд милки вэй) ямар галактикийн суперкластерт аж төрдөгийг харуулсан зураг юм. Эрдэмтэд галактик тус бүрийг зурж гаргахад олон арван жил зарцуулсан байна.

Бидний аж төрдөг суперкластерийг Laniakea гэж нэрлэжээ.

Улаан шаргал хүрээний доторх хэсэг бол Laniakea юм. Диаметр нь 500 сая гэрлийн жил. Ногоон хэсэг галактикуудын бөөгнөрөлийг харуулна. Манай галактик милки вэйн байршил бас харагдаж байгаа. Бидний суперкластераас цааш Shapley хэмээх бүүр ч аварга том кластер харагдана. Цагаан зураас нь галактикууд Great Attractor гэж нэрлэгдсэн хүндийн төврүү татагдах урсгалыг харуулж байна.

Дэлхий наранд татагддаг. Дэлхий нарыг тойрон эргэхтэй зэрэгцэн нарны аймаг тэр чигтээ Милки вэй галактикийн төвөө тойрон эргэнэ (226 Сая жилд нэг тойрно). Галактикийн төвд оддын бөөгнөрөл, супер том хар нүх байгаа гэж үздэг.

Гэтэл манай Милки вэй галактик нь өөрөө бас Great Attractor-н зүг/тойрон хөдлөнө. Милки вэй галактик маань Laniakea-н төвөөс дор хаяж 300 сая гэрлийн жилийн зайтай. Манайтай хамгийн ойрхон галактик Андромеда 2.5 сая гэрлийн жилийн зайтай.

Бүх галактикийн бүтэц нь хар нүх, од, гариг, биет - тэдгээрийн бүтэц нь молекул, атом, электрон. Ямар ч хоёр электрон дээр дурьдсан шиг хол зайд бие биендээ үйлчилэх боломжгүй.

Гэтэл ийм аварга биес, гэхдээ бие биенээсээ тийм хол зайтай байж бие биендээ таталцаж байна гэдэг нь сансарын оройн зай бидний төсөөлдөг шиг хоосон биш.


Орон зай нь загасны тор мэт өөрийн нэхээстэй гэдгийг харуулж байгаа юм. Энэ орон зайд маш хүнд галактикийг тавихад алс хол байгаа нөгөө галактикт таталцал үүсгэж нөлөөлж байна. Түүнээс биш галактикаас таталцал хэмээх энерги гарч, тэр нь олон сая жилийн замыг туулж нөгөө галактиктаа нөлөөлж байна гэсэн үг биш юм.

No comments: