Wednesday, May 11, 2011

Corporate Structure

Бараг 10 жилийн өмнө, азаар, ХХБ-ны бүтэц зохион байгуулалтыг шинэчлэх ажлын хэсэгт би орж билээ. ING банкнаас томилогдсон менежментийн баг Монголд анх удаа банкны front office ба back office-д бүрэн суурилсан бүтцийг нэвтрүүлсэн нь тэр. Энэ үеэс corporate restructuring, turn-around management-г ихэд сонирхох болсон юм.

Тэр үеэс хойш нэлээд хэдэн корпорацийн бүтэц зохион байгуулалтыг шинэчлэх ажилд оролцож.

Аливаа байгууллагын стратегийг гаргаж чиглүүлэгч ерөнхий урлаачин бол CEO (chief executive officer) буюу Гүйцэтгэх захирал болно. Гүйцэтгэх захирлыг компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлөөс томилж ажлыг нь хянадаг.

Монгол хэлнээ байдаг Ерөнхий захирал, General Director, Executive director зэрэг нь Орос ба Монголд голдуу хэрэглэгддэг, ХЭАА-н эзэн өөрөө захирлаа хийсэн тохиолдолд Ерөнхий захирал гэх мэтчилэн хэрэглэж байна.

President буюу компанийн ерөнхийлөгч нь ихэвчилэн ажлаа өгсөн Гүйцэтгэх захирал эсвэл туршлага өндөртэй, урилгаар ирж ажиллаж буй, өөр компаниудын гүйцэтгэх захирал хийж байсан эсвэл төрийн байгууллагад ажиллаж байсан, одоо гүйцэтгэх захирлаар ажиллах боломжгүй эсвэл сонирхолгүй тийм хүмүүсийн очдог албан тушаал. Ерөнхийлөгч нь компанийн стратегийг боловсруулахад өөрийн үнэтэй туршлагаас нэмэрлэх, компанийг төлөөлөх (бизнесийн нэр хүнд бүхий хүн учир), компанийн зарим хөнгөвтөр функцүүдийг удирдах зэрэг ажлыг хийдэг.

Ер нь аливаа бизнесийн байгууллага нь дотроо үндсэндээ back office, front office гэсэн хоёр шатлалд хуваагддаг. Front office-д голдуу борлуулалт, харилцагчийн үйлчилгээ, маркетинг зэрэг харилцагчидтай шууд тулж ажилладаг хэсэг ордог бол back office-д дээр дурьдсан нөхдүүдийн үйл ажиллагааг дэмждэг, байгууллага хэвийн үйл ажиллагаа явуулах нөхцлийг хангадаг албад багтана.

Сүүлийн жилүүдэд COO (Chief operations officer) буюу үйл ажиллагаа эрхэлсэн захирал хэмээх чухал албан тушаал газар аваад буй. Хэрэв CEO стратеги боловсруулж, борлуулалтанд илүү анхаардаг юм бол COO стратеги биелэх нөхцлийг бүрдүүлэх, үйл ажиллагааны дэмжлэгийн албадад илүү анхаардаг.
COO өдөр тутмын хэвийн үйл ажиллагааг хангаж байдаг гэж хэлж болно.

Түүнээс гадна байгууллагын ижил ач холбогдол бүхий бас нэг албан тушаалтан бол CFO (Chief Financial Officer) буюу Санхүү эрхэлсэн захирал (СЭЗ) юм. Энэ хүн байгууллагын санхүүгийн стратегийг бүхэлд нь барьж ажилладаг. Энэ хүн бол ерөнхий нягтлан бодогч биш. Манайд компаниуд ерөнхий нябогоо санхүү хариуцсан захирал гэж нэрлээд байдаг тал бий. Энэ хүн ерөнхий Нябог удирдаж ажиллаж болно эсвэл зарим байгууллагад тусдаа байх тохиолдол бас бий. Байгууллагын санхүү нь үндсэндээ бүртгэл, удирдлага, хяналт гэсэн гурван хэсгээс бүрддэг бол СЭЗ удирдлага хэсгийг нь бүрэн хариуцаж ажилладаг гэж хэлж болно. Бүх төлөвлөлт, зардал, төсөв, татварын удирдлага, мөн эрсдлийн удирдлага мань эрийн мутраар дамждаг тул ихээхэн чухал этгээд байж таарна.

Ихэнх тохиолдолд СЭЗ нь ГЗ-ийн дараах албан тушаалтан байдаг бол заримдаа СЭЗ нь COO-н дор ажиллах тохиолдол бас байдаг.

No comments: