Уншигч хамт олноос бяцхан туслалцаа хүсэх гэсэн юм.
Та бүгдийн мэдэж байгаагаар Монгол улс 2008 онд 100 мянган хүнд ногдох хорт хавдарын гаралтай нас баралтын тоогоор 220 орны тэргүүнд жагссан билээ.
Надад 100,000 хүн тутамд жил бүр хорт хавдараас болж шаналж нас барж байгаа хүмүүсийн тоо социализмийн үеэс хойш хэрэгтэй байна. Бас энэ тоо хөгжилтэй болон Орос, Хятад зэрэг манайтай харьцуулж болохоор улс орнуудын хувьд түүхэн цуваа байдлаар хэрэгтэй байна.
Монгол хүний дундаж наслалт буурч байгааг та бид мэднэ. Энэ дундаж наслалтын статистикийг мөн дэлхийн дундажтай харьцуулж түүхэн цуваа байдлаар харах хэрэгтэй байна.
Төрөлтийн эндэгдэл, ямар нэг гажигтай хүүхэд төрж байгаа тухай яриад л өнгөрдөг. Тодорхой тоо баримт байдаггүй. Энэ талаарх тоо баримт түүхэн байдлаар, олон улсын дундаж, зарим орнуудтай харьцуулсан байдлаар судлагаа хийж өгнө үү.
Улаанбаатар хотын бохирдолын индикаторуудыг германуудын тусламжтай гаргаж эхэлсэн. Энэ талаар судлагаа бас хэрэгтэй байна. Би Улаанбаатар дэлхийн хамгийн бохирдолтой нийслэл байх гэж бодоод байна.
Миний бодож байгаагаар монгол хүний орчин сөрөг болсон учир хорт хавдарын өвчлөл их байгаа байх. Хүнд хоёр төрлийн орчин байдаг бөгөөд нэг нь сэтгэлийн нөгөө нь биеийн орчин юм. Биеийн орчин утаатай, сэтгэлийн орчин стресстэй байхад хорт хавдарын өвчлөл ихсэх нөхцөл бүрдэх болов уу гэсэн судлагааны таамаглал дэвшүүлж байгаа юм.
Үүнийг судлаж батлаж өгөх хүмүүс байвал хамтарч ажиллах саналтай байна. Мөн энэ нийтлэлийн дагуу та бүгд тоо баримт олвол comment байдлаар баяжуулахыг хүсье.
Талархлаа
7 comments:
Nadaad odoo yag bgaagaas "Mongoliin Baigali Orchnii Nuhtsul Baidal: Asiin Hugjliin Banknii Uil Ajillagaa" gesen tailan deer UB hotiin agaariin bohirdliin uzuulelt geed bagahan medeelel bn. 2002 ond garsan joohon ertnii ed yumaa. http://www.adb.org/Documents/Studies/Mongolia_Environment/MON_Environment_Study.pdf End angliar ni linkiig oruullaa. 32r huudsand bn lee.
Ganzorigoo uuniig chi batlah shaardlagagui baihaa. ene talaar garsan nom zohioluud zondoo baina. er n ovchin gedeg yamar ch torliin ovchin stress gedeg zuiltei salshgui holbootoi. anagaah uhaan, shashin, philosopiin chigleluudiin nom zohioluud sudlabal ayandaa todorhoi bolno gej bodoj baina. anagaah uhaand ene talaar mash todorhoi devshil garsan. deerees n humuus biyasalgal ene ter mash sain sudaldag bolj.
dddd,
Uuniig bid batalj haruulbal zohih humuust ni haruulah gedeg sanaagaar helsen um.
Gehdee bid uursdiin fizilogiig buren oilgotol dahiad 200 orchim jil baih shig baina.
Koyuki,
thanks
Neg iim sudalgaa hiigdej bgaa yum bn. http://naqo.mn/index.php?option=com_content&task=category§ionid=4&id=23&Itemid=47
Mongol uls suuliin hed jil elegnii hort havdaraar hichneen irgenee aldaj bgaa too barimtiig harahad hangalttai baih...Elegnii B,C haldvar bolon elegnii ovchlol bol eruul mendiin salbariin uneheer tom asuudal gej bodoj bna.Mgl uls elegnii hort havdariin nas baraltaar asia-d terguuleed yavj bgaa ni uneheer haramsaltai bogood tsaashdaa eruul mendiin salbart dorvitoi shinechlel hiigdeh,eruul mendiin daatgaliin system-d oorchlolt hiih, niigmiin eruul mend bolon humuusiin eruul mendiin bolovsroliig deeshluuleh zereg olon asuudal urgan garch irj bgaa yum
Solongo
hi, medeelluud oldoh baihaa, gehdee mongoliin dundaj naslalt undursuj baigaa shde, bas delhiin hamgiin bohir hotiig china-n hotuud terguuldeg
Edgeer sudalgaa zailshgui heregtei buguud jild heden hun yamar hort havdraar uvduj hed n davan tuulj amid bgaa, hed n nas barsan gedgig, yamar eruul mendin uilchilgee avsan, eruul mendin huuli heden hund uilchilsen zereg too barimtuud baidaggui yum shig bna le. Mini uurin biyeer olj medsen zuil gevel ene uvchnuur uvdsun hund bolomjtoi bol hagalgaa hiine, tegeed tavilangin 5 jildee ikhenh n duusna, bolomjgui bol bas duusna, uuni hoorond bur dordvol hunguvchleh tasag geh gants tasagt hevtene, tegeed l boloo. Havdarin emch narin ikhenh n hun shig haritsahgui, huulid bichsen em tariani hungulult edluulehgui, herev asuuval durguitsene, tegeed duureg ruu burtgel hyanaltad shiljine, tend groupin hugatsaa sungahad erunhii shinjilgeenuud hiigdene tegeed l bolloo do.
Za ene yahav. Bi mash ikh emzeglesen neg zuil bol havdraar uvdsun humuus uursdin erkhig edleh, uridchilan sergiileh, ene zorilgoor zartsuulj bui uch tuchnuun hurungig ur duntei zartsuulahad hyanalt tavij uursdin duu hooloi oroltsoog hurgeh, amidralin zuv hevshlig humuust surtalchlah geh met zorilgoor TBB baiguullaga /hereglegch talaas oroltsootoi tsorin gants geh bolovch havdarin emnelgin tom emch nar uusgen baiguulsan/ ajillah geed ajillaj chadahgui sankhuugin bolomjgui, ajilluuldag uvchtun humuus n uvduj, uhej soligdson, uursdu zovlong n mederch uzej havdaraa davan tuulah, busdad tuslah setgelin tenheetei heden humuusig haraad setgel ikh uvdsun/ baiguulj ajillaj buig demjij bgaa gazar, emch alga yum bilee.
Nadad tursun setgegdleer bol olon hun uvduj bx tusam havdrin emch narin halaas zuzaarna, ted naraar yam, hariya gazruudtai holbootoi heseg buleg ulsuud sanhuujigdene, er n zambaraagui, too burtgelgui bailgah n ashigtai yum bish uu tedend. Unen baidal iim l haragdsan. Hort havdar bol hamgin tugeemel haldvart bus uvchin bolsoon, haalgig togshoogui ail gej barag bxgui bx, aav, eej, uvuu, emee, ah duu, ur huuhed uursdu hezee ch uvdsun gaihahaargui bolsoon. Uuni uchir shaltgaanig bi huvidaa bol bodol setgelin sain saikhan baidal, amidralin buruu hevshil, zuv bus hoollolt, amralt, ajil, er n alivaa zuilsin tentsvert baidal aldagdsanih gej boddog, medeej uun deer orchni bohirdol, surug energin het hurimtlal, chini heldegeer horvoo bolon humuuni ertunsin tentsvertei zohistoi baidal aldagdaj buigaas uudeltei gej boddog. Bi uurinhuu huvid nuguu tsor gants unenig oilgood, tanin medeed, uildeed setgel hanamjtai bxig husch bgaa, nadad bol uhel aimshigtai bish, ikh bolj bie boloh huvtsas mini soligdono, harin bi yah gej tursun yum bol. Uuriguu setgel, oyun sunsee tanij medeh, hugjuuleh heregtei sanagddag. Hun bol augaa bolomjig uvurtulsun bodigal. Yadaj hugjlin shataa jaahan ahuilchuul tee.
Butsaad undsen sedev ruuge shiljihed Mongol ulsad DOXtoi zuu hurehgui humuus bii, harin havdraar jild 4000-5000 humuus dor hayj uvdsun n onoshlogdoj tuuni 70-80 huvi n emchleh argagui shatandaa hursen bdag buguud tuhain jildee tal huvi n taliidag geed oilgochihod bolno do. Manai ulsad onoshlogoo emchilgee bol mash hotsrogdson. Niitin sain saikhni tuluu zartsuulah gej tsugluulsan munguu bidni tur zasag ter hurgeh gazar n ogt baraaduulj ch chadahgui ashig sonirhlin zarchmaar shidelj uuj idetsgeej bgaa n shudarga bish buguud edgeer humuusig uursdiguu yaj harj unelj oilgodgig bi huvidaa tusuuluhed hetsuu, gevch burkhan gene uu hun gene uu ali neg tsagt ene densen deer zogsdog gedegt itgedeg. Heterhi ih yum tal talaas n zulgaagaad zambaraagui bichsend uuchlaarai, zorilgo bolgood yamar sudalgaa bna geed mergejlin gazruudaar oroh yum bol oligtoi sudalgaa bxgui gedeg, esvel ugduggui yumuu buu med. Gehdee sudalya gevel hyalbar da, manaikh shig gants tuvlursun emnelegtei gazar, daan ch husel buguud zutgel bdaggui yum bilee.
Post a Comment