Удам судрыг нь хараарай хүүхээ

"Удам судрыг нь хараарай хүүхээ" гэж Монголчууд ханиа сонгох гэж буй хүүхэддээ захина. Юу гэсэн үг юм бол? Бүх хүнд л мэддэг ч юм шиг, мэдээжийн ч юм шиг сонсогдоно - гэтэл яг үнэхээр мэддэг хүн байна уу?

Мэдэхийг хүсч байвал цааш унш.

1970 онд Нью Йорк хот гэмт хэргийн хот болон хувирч байв. Гэмт хэрэг гаралтын тоо өсч, хяналтаас алдарч эхэлж байв. Гэтэл гэнэтхэн гайхалтай зүйл болж 1990 он гарахад гэмт хэрэг огцом буурсан юм.

Мэдээж Харвардын тэргүүлэгч эрдэмтэд гэмт хэрэг буурсан шалтгааныг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй тайлбарлаж эхлэв. Цагдаагийн тоог нэмсэн, цагдаа нар гудамжаар морьтой эргүүл хийдэг болсон (ямар сайндаа л морьтой явахав дээ), эдийн засаг өссөн, хүн амын боловсрол нэмэгдсэн гэхчилэн бүгд л уралдан тайлбарлаж, цэцэрхцгээв (одоо ч яг л иймээрээ, угаасаа хүний натур юм).

Гэтэл үнэн хэрэгтээ ийм явдал болсон юм. 1969 онд эцэггүй хүүхэд тээж яваа, ганц бие, ядуу эмэгтэй Norman McCorvey өөрийгөө хүчиндүүлсэн гэж мэдүүлэх замаар аборт хийлгэхээр оролдсон боловч зөвшөөрөл авч чадаагүй юм. Учир нь тэр үед Америкт аборт хориотой байв. Norman McCorvey бууж өгсөнгүй, өөрийн эрхээ хамгаалахаар Америкийн дээд шүүх хүртэл тэмцжээ. Ингээд 1973 онд Америкийн дээд шүүхээс эмэгтэй хүний хүсээгүй хүүхдээ аборт хийлгэх эрхийг баталгаажуулж өгсөн билээ.

1990-ээд онд насанд хүрч, гэмт хэрэгтнүүдийн эгнээнд шилжих байсан, ядуу гэр бүлийн, эцэггүй, хүсээгүй хүүхдүүд ийнхүү алга болсон хэрэг. 1973 оны шийдвэрийн дараа аборт хийх газарт урт дараалал үүсээ биз.

Бид хулгайч, худалч, аймхай, хулчгар, амиа хичээсэн бүх муу муухай зан чанар удамшдаг юм шиг ойлгодог. Бараг ихэнх нь батлахаар хоосон гараа зангидан дайрах байх. Гэхдээ түр хүлээ. Танд ямар ч нотлогоо алга. Харин ч эсрэгээр. Нөгөө талд нь дүүрэн нотлох баримт байна.

Сэтгэл зүйч нар олон жилийн турш гэр бүлийн хүмүүжил хүний төлөвшилд ямар чухал нөлөөтэй болохыг судлаж нотлосон. Багадаа хүнд хэрцгий харилцаатай гэр бүлд өссөн хүүхэд том болоод ямар хүн болдогийг маш сайн тогтоосон. ХҮЛЭЭ! энд бид ген, удамшил яриад байна уу --- эсвэл орчин яриад байна уу??!!! Бод.

Хурдан сэтгэдэг; сэтгэлийн хөөрөл ихтэй; удаан нухацтай боддог; сэтгэл хөдлөл удаан; тооцоолон бодох чадвар сайтай; хүнтэй харилцах чадвар сайн; ургуулан бодох чадвар сайн боловч хүнтэй харилцах чадвар сул гэх мэт маш олон удамшдаг; генээр дамжиж орж ирдэг тархины хувилбарууд бий.

Сэтгэлийн хөөрөл ихтэй хүнээс сэтгэлийн хөөрөл ихтэй хүүхэд төрдөг нь үнэн. Харин хулгайч хүнээс хулгайч хүүхэд төрдөг юм уу?

Дээрх бүх зан чанарт ямар нэг буруу, муу зан чанар байна уу? Аливаа юмыг удаан, нухацтай боддог хүн хулгайч болдог юм уу? Эсвэл эсрэгээр сэтгэлийн хөөрөл ихтэй хүн л сайн уран илтгэгч болж чаддаг юм уу?

Бид андуураад байна. Бид маш олон зүйлийг мэддэг юм шиг, шууд дүгнэлт хийсэн байдаг. Түүний нэг классик жишээ нь "Хүүхээ удам судрыг нь хараарай" төөрөгдөл юм.

Хүн л хар, цагаан гэж ялгах програмчлалтай болохоос биш орчлон ертөнцөд хар болон цагаан нь нэгэн дор бие биенээ тэтгэн эвцэлдэн оршдог. Хүний тархи харин эсрэг тэсрэг гэж хараад байдаг болохоос биш үнэндээ энэ нь төгс зохицол байхыг бид бүх зүйлсийн жишээн дээр харж болно.

Хятадуудын яриад байдаг Иен - Ян - буюу манайхны хэлдэгээр Арга-Билиг гэдэг нь ийм л учиртай. Хар бол хар биш, цагаан бол цагаан биш. Гэхдээ саарал гэж байхгүй.

Үүнтэй адилаар сэтгэцийн өвчлөлтэй хүүхэд л төрчихөөгүй бол удаан боддог учраас муу (сайн эрсдлийн менежер), сэтгэлийн хөөрөлтэй бол муу (сайн урлагийн хүн), хурдан сэтгэдэг бол сайн (тооцоолон бодох машин) гэсэн ойлголт байхгүй. БҮГД САЙН. БҮГД ӨВӨРМӨЦ. Хэн нь ч тэрбумтан болж болно. Хэн нь ч хулгайч болж болно.

Хулгайч, худалч байдал бол орчны нөлөөлөл болохоос биш генийн удамшил биш юм.

Бүх хүүхдийг, аль ч хүүхдийг хүчтэй, чадалтай, өглөгч, өгөөмөр, хариуцлагатай болгож өсгөж болно.

Хариуцлага цус дамждаггүй. Хүмүүст өгөх хэрэгтэй гэдэг мэдрэмж ген дамжихгүй. Үүнтэй адил хулгайч ген дамжихгүй. Харин хулгайч айлд өсвөл хулгайч л болно шүү дээ. (Цөөхөн тохиолдолд нурман дотроос жинхэнэ очир алмаз гарах тохиолдолд байдаг - яагаад ч юм буруу зүйлийг дэргэдээс нь хараад гэнэт сэрж жигссэн, хожмоо дэлхийн лидер болсон хүмүүс байдгийг бас хэлэхгүй өнгөрч болохгүй. Гэхдээ ихэнхэд нь ийм хувь заяа ногдолгүй живдэг.)

Энэ ардын төөрөгдөл ихэнхдээ үнэн байгаад байдаг нь "удам судар сайтай" айл зөв хүмүүжил олгож чадаад байгаатай л холбоотой болохоос ген, удам дамжаад байгаа юм үгүй.

Номын айлд, номонд дуртай, төлөв даруу, мэдлэг, ухааны хойноос хөөцөлддөг хүүхэд төлөвшиж хүмүүждэг. Төрдөг юм биш.

Чинээлэг айлд өөртөө итгэлтэй, айдас хүйдэс багатай хүүхэд өсч хүмүүжинэ. Төрдөг юм биш.

Эндээс авч үзвэл бид Монголын 1 сая бяцхан үрсийг бүгдийг нь Хүчтэй, чадалтай, өглөгч, өгөөмөр, хариуцлагатай, шудрага, ёс зүйтэй хүмүүс болгон бүтээж чадна. Тэрийг тоо заагаад, үсэг цээжлүүлээд болгодог юм биш.

Аборт хийлгэхийг зөвшөөрөх нь гэмт хэрэгт буурах үндсэн шалтгаан байсан боловч мэдээж тэнд эмэгтэй хүний хүсээгүй хүүхдээ тээхгүй байх эрхийн асуудал яригдсан. Энэ асуудал одоо ч маргаантай. Асуудлын гол нь бяцхан үрсийн амьдрах орчинг зөв бүрдүүлж чадвал бид хүн бүрийг дэлхийн лидер болгон өсгөж чадна.