Psycological barriers for development

Ñòðåññèéí õ¿÷èí ç¿éë áà õºãæëèéí àñóóäàë, ñòðåññ ¿¿ñãýã÷ çàðèì õ¿÷èí ç¿éëñèéã äàâàõ òóõàé

Àðä ò¿ìíèé ñýòãýë õàíàìæã¿é áàéäàë, àæèëòàí àæèëëàãñàäûí àæëûí á¿òýýìæ ìóó, àæèëäàà ñýòãýë õàíàìæã¿é áàéäàë, àðõè óóõ õàíäëàãà çýðýã íü íèéãýìä õóðèìòëàãäàí ñòðåññ áóþó òàéëàãäààã¿é áóõèìäàëòàé õîëáîîòîé áèëýý. Ñòðåññèéí õ¿÷èí ç¿éë õýäèéãýýð ãàäààä îð÷íîîñ èõýâ÷èëýí õàìààðàëòàé òºðºë á¿ðèéí áàéõ áîëîâ÷ Ìîíãîë÷óóä áèä èõýâ÷èëýí ÿäóóðàë, àæèëã¿éäýë ãýõ ìýò õýòýðõèé ìàêðî ç¿éëä ãîë àíõààðëàà õàíäóóëñààð èðñýí. Ãýòýë ýñðýãýýð ýíýõ¿¿ àæèëã¿éäýë, ÿäóóðëûã áèé áîëãîæ áàéãàà ç¿éë íü ººðºº ñòðåññ áàéæ òààðäàã. ßàãààä çàëóó÷óóä öàëèíãàà àâìàãö èðýýä¿é, ãýð á¿ëäýý çàðöóóëàõûã áîäîëã¿éãýýð øóóä àðõè àâ÷ óóæ áàéíà âý? ßàãààä èõýíõ ìîíãîë÷óóä ¿íýõýýð àð÷ààã¿é, èðýýä¿éíõýý òºëºº ñàíàà òàâèõ ÷àäâàðã¿é áàéíà âý? ßàãààä ìîíãîë÷óóä ýíýõ¿¿ ÿäóó, äîðîé áàéäàëòàéãàà ýâëýð÷èõýâ?

ßàãààä ãýâýë Ìîíãîë÷óóä áèäíèéã õ¿ðýýëýí áàéãàà îð÷èí ìààíü áèäýíä ýíýõ¿¿ ñòðåññýýñ ãàð÷ øèíý èòãýë íàéäâàðûã áèé áîëãîí ººä õàðæ àìüäðàõ õ¿ñëèéã ¿ã¿é áîëãîæ, “õóâü çàÿàòàéãàà” ýâëýðýõýä õ¿ðãýæ áàéíà. ªºðººð õýëáýë áèäíèéã ºäºð òóòàì õ¿ðýýëýí áóé îð÷èí ìààíü áèäíèéã óõààí ñàíààã áàëàðòóóëæ, áîîìèëæ áàéíà. Ýíý îð÷èíä òàíû àæèëäàà õ¿ðýõ çàìäàà ñóóäàã àâòîáóñ, òàêñè, òàíû àëõäàã ãóäàìæ, òàëáàé, òàíû õàæóóãààð çºðæ ºíãºðºõ õ¿ì¿¿ñ, òàíä ¿éë÷èëäýã ¿éë÷èëãýýíèé àæèëòàíóóä, ìàøèí òýðýã õºëõºëäºí ºíãºðºõ çàì ãýõ ìýò á¿õ ç¿éëñ îðíî.

Ýíãèéí íýã èðãýí ºã뺺 ãýðýýñ ãàðìàãö áàéøèíãèéí îðö, òàëáàé ýñâýë õàøààíû îéð îð÷èìä º÷èãäºð îðîé õýí íýãýí “ñîãòóóãèéí” ìîðü õàðñàíû óðøãààð ¿¿ññýí îé ãóòàì ¿íýðèéã ìýäýðíý. Öààøèä òýýâðèéí õýðýãñýëä õ¿ðýõèéí òóëä ÿâàõ çàìäàà ñàÿõàí àð÷ñàí ãóòàë íü õýðõýí èëáýä¿¿ëñýí ìýò øîðîî òîîñ áîëîõûã àíçààðíà. Òàêñè áóþó àâòîáóñàíû ñóóäàë õè÷íýýí áîõèð áàéãààã õàðàí õàðñààð º÷èãäºðõºí óãààñàí õóâöñàíäàà õàðàìññààð ñóóäàëä íü ñóóíà. Õýðýâ òàêñèíä ñóóñàí áîë øºíºæèí㺺 íîéðã¿é äàâõèñàí òàêñèíû æîëîî÷ûí á¿õýýãíýýñ ¿íýðòýõ áàéãàëèéí ¿íýðèéã òýâ÷èõ õýðýãòýé, õàðèí àâòîáóñ áóþó ìèêðîä ñóóñàí áîë õàæóó òàëààñ ÷èíü ÷àõöàëäàí ñóóõ õýí íýã íü ¿ë ìýäýãäýõ òàíèõã¿é õ¿íýýñ öýýðëýõ õýðýãòýé áîëíî. Èíãýýä äóóñàëã¿é àæèëäàà õ¿ðýõ çàìä òàíû ñóóñàí óíàà òàíü õýðõýí ìàøèíóóäòàé øàõöàëäàæ, áèå áèåíäýý õàðààë óðñàãàæ áºãëºðñººð àðàé ãýæ õ¿ðýõ ãàçàðòàà èðýõèéã íü õ¿ëýýíý. Àæèëäàà îðæ èðýýä àæëûí íºõºä òàíü íýã ë áàðãàð öàðàéòàé, àìàíäàà ñîíñîãäîõòîé ¿ã¿éòýé ìýíäýëìýð àÿäàõûã õàðæ äîòîð ýâã¿éöýíý. Àðàé ãýæ ¿äèéí öàé áîëîõîä õîîëíû ãàçðûí ¿éë÷ëýã÷èéí òîîìæèðã¿é õàðüöàà, àìò ìóóòàé õîîëûã òýñýí ÿäàæ ºíãºð¿¿ëýýä ñîíèíãîî ãàð÷èãëàõààð ãàðíà. Ñîíèí íýýìýãö ñýòãýë õèðäõèéëãýñýí ìºðò뺺 ÷àíàð ìóóòàé, ¿ã ¿ñýã, íàéðóóëãà ç¿éí àëäààòàé ìýäýý ìýäýýëýë óíøìàð àÿäàæ öàãèéã ºíãºð¿¿ëíý. Äýýðýýñ íü òàíû ìýääýã àæèëëàäàã ñàëáàðûí ìýäýý õàðàãäìàãö îëçóóðõàæ óíøààä òýðõ¿¿ ìýäýýíèé òàë íü ìýäëýãã¿é, ìýðãýæèëã¿é ñóðâàëæëàã÷ áîëîí ðåäàêòîðûí à÷ààð õóäàë, òàøàà áàéãààã íü õàðæ ãîíñîéíî.

Òýðõ¿¿ õîîëíû ãàçðûí 纺ã÷èéí õàéõðàìæã¿é áàéäàë íü ò¿¿íèé ñòðåññòýé õîëáîîòîé áºãººä ìàíü 纺ã÷ àæèëäàà èðòëýý ìàíàé äýýð æèøýý àâñàí ýíãèéí èðãýíèé çàìûã òóóëñàí ó÷ðààñ òèéì áàéãàà áèëýý. Öààøëààä äàðãà, öýðýã, 纺ã÷, òîãîî÷, öàãäàà, ýì÷ ãýýä á¿õ ë õ¿í ýíý çàìûã òóóëæ áàéãàà ó÷ðààñ òýä íàðààñ þó ÷ õ¿ñýýä õýðýãã¿é.

Ìýäýýæ ýíý á¿õ àñóóäëûã øèéäýõèéí òóëä õýäýí çóóí ç¿éëñèéã øèéäýõ õýðýãòýé áîëîâ÷ õàìãèéí ýõýíä íü áè øîðîî, çàìûí ÷àíàð, áºãëºðºëèéí àñóóäëûã ÷óõàëä àâ÷ ¿çýõ øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çëýý. Õýðýâ ýäãýýð àñóóäëûã øèéäýæ ÷àäâàë çàðèì àçòàé õ¿ì¿¿ñ àæèëäàà èíýýñýýð îðæ èðýõ áîëîìæòîé áîëîõ þì. Öààøèä óëàì îëîí õ¿í àæèëäàà èíýýñýýð îðæ èðýýä èíýýñýýð ãýðòýý î÷äîã áîë Ìîíãîë óëñûí õºãæèë øèã àìàðõàí þì ¿ã¿é áîëîõ áèçýý.

Øîðîî, õàà ñàéã¿é øîðîî, òà ººðèéí ñàéõàí õàðàãäàõ áàéäàëä àíõààðàë òàâèàä õýðýãã¿é ó÷èð íü òýíä øîðîî...

Ñ¿¿ëèéí 5 æèëèéí äîòîð Íèéñëýë Óëààíáààòàð õîòûí ãýð õîðîîëëûí õýìæýý 3 äàõèí íýìýãäñýí áàéíà. ̺í íèéñëýë õîò äîòîð îðøèõ íîãîîí çóðâàñóóä ¿íýí õýðýãòýý øîðîîí çóðâàñóóä áîëæ õóâèðààä îëîí æèëèéí í¿¿ð ¿çýæ áàéíà. Ýäãýýð õ¿÷èí ç¿éëñýýñ áîëîîä íèéñëýë õîòûí òºâ ãóäàìæ, Ñ¿õáààòàðûí òàëáàé äýýð õ¿ðòýë øîðîîí õóé ýð÷èëæ ÿâàõûã òà àëáàí êîíòîðûíõîî öîíõîîð õàðàõ áºë㺺.

Íýã æèøýý òàòàõàä òà ÁÍÕÀÓ-ûí Ýðýýí õîò, Ìîíãîë óëñûí Çàìûí ¿¿ä õî¸ðûã õàðüöóóëààä õàðààðàé. Ýíý õî¸ð õîò íü ãîâüò õýýðèéí á¿ñò áóþó ýëñýí äóíä îðøèõ áºãººä õîîðîíäîî åð人 2-3 êì çàéòàé. Ãýòýë Çàìûí ¿¿äèéí òºâººð ºíãºðºõ ãàíöõàí çàñìàë çàì ýëñýíä õó÷èãäñàí, ò¿¿íä íü 69 ìàøèí ñóóñàí áàéõûã òà õàðñààð Ýðýýí õîòîä î÷èõîä ººð åðòºíöºä õºë òàâèíà. Òýíä ñýð¿¿ òàòàõ áºãººä ÿìàð ÷ øîðîîã òà îëæ ¿çýõã¿é. Àæèãëààä áàéõàä ýíä ÷èéãòýé öýâýðëýãýýã òîãòìîë õèéæ, Çàìûí ¿¿äèéí ç¿ãýýñ îðæ èðæ áàéãàà øîðîîã òîãòìîë çàéëóóëæ áàéõ þì.

Øîðîîíû àñóóäëûã àñóóäëûã õýðõýí øèéäýõ âý?

1. Ãýð õîðîîëîë, õîòûí áàðèëãàæñàí õýñýã õî¸ðûí õîîðîíä óñàí çóðâàñ áàéãóóëàõ, çàðèì õýñãýýð òîðîí õààëò /Òà ñàíàæ áàéãàà áîë Èõ òýíãýð ÿâàõ çàìä áàéäàã Ñîëîíãîñ Ãîëüôèéí íîãîîí òîðòîé èæèë. Òîðíû ãàäóóð øîðîîí õóé ýð÷èëæ áàéõàä òîðíû äîòîð õýñýãò øîðîî îðæ èðýõã¿é áàéõûã áè ººðèéí í¿äýýð ¿çñýí áèëýý/ áàéãóóëàõ.
2. Ãýð õîðîîëëûí øîðîîã ¿ã¿é áîëãîõ, ººðººð õýëáýë öåìåíòæ¿¿ëýõ, ÷óëóóí çàì äýâñýõ, öýöýðëýãæ¿¿ëýõ àæëûã äàðóé õèéæ ýõëýõ. Ñîëîíãîñ êèíîí äýýðýýñ õàðàõàä òýäíèéõ ãýð õîðîîëîë ìàÿãèéí çîõèîí áàéãóóëàëòòàé áîëîâ÷ ãóäàì õîîðîíä çàñìàñ çàìòàé, íÿãò ìîäîí áóþó áåòîíîí õàøààòàé áàéäàã.
3. Õîòûí øîðîîí çóðâàñóóäûã á¿õýëä íü öåìåíòæ¿¿ëýõ. Ìàãàäã¿é çàðèì õ¿ì¿¿ñ íîãîîí çóðâàñàà õàäãàëæ ¿ëäýíý ãýæ ýñýðã¿¿öýæ áîëîõ þì. Ãýõäýý Ìîíãîëûí õóâüä õàâàð, íàìàð, ºâëèéí óëèðàë áóþó íîãîîí á¿ñèéí “ñóë çîãñîëò” æèëèéí 75 õóâèéã ýçëýõ òóë áèä îäîî áàéãàà íîãîîí á¿ñýý âààðàíä õèéñýí ¿ð ºãººæòýé áóòëàã óðãàìëààð ñîëèõ áàéäëààð øîðîîíîîñ çàéëñõèéõèéí õàæóóãààð ºãººæèéã íýìýãä¿¿ëæ áîëîõ þì. Òýãýýä ÷ îäîî áàéãàà íîãîîí á¿ñýä òàðèãäñàí ìîäíóóä íü çºâõºí Ìîíãîë íóòàãò ë óðãàäàã áîëîõîîñ áèø õ¿÷èëòºðºã÷ ÿëãàðóóëàõ ÷àäâàð ñóëòàé, ìºí çóíû óëèðàëä ìàø îëîí òîîíû õ¿ì¿¿ñèéí õàðøëûã õºäºëãºæ ãóäàìæ òàëáàéã áîõèðäóóëñàí õºâºíëºã ¿ð òàðèà öàöäàã óðãàìàë þì. Õýðýâ íàðèéí ñóäëàæ ¿çâýë òýðõ¿¿ íîãîîí çóðâàñààñ ÿëãàðàõ õ¿÷èë òºðºã÷èéí õýìæýý íü ò¿¿íýýñ áîëæ ¿¿ññýí õàðøèë, ò¿¿íèéã öýâýðëýõòýé õîëáîãäîõ àæèë çýðãýýñ ¿¿äýëòýé ýäèéí çàñãèéí áîëîîä ñýòãýëç¿éí õîð õºíººëèéí õààíà ÷ õ¿ðýõã¿é áàéõûã ¿ã¿éñãýõã¿é.
4. ×èéãòýé öýâýðëýãýýã òîãòìîë õèéõ, çàìààð òàðñàí øîðîîã îäîî öýâýðëýäýã øèã Ẻãí¿¿ëýýä íýã áóëàíä õàÿõ áèø á¿ð ìºñºí ¿ã¿é õèéõ. Õîòîîñ à÷èæ ãàðãàõ.

Çàìûí áºãëºðºë, õºäºë㺺íèé ìåíåæìåíò

Ìèíèé ãàéõààä áàðäàãã¿é íýã ç¿éë áîë Ìîíãîë óëñûí, òýð äóíäàà Óëààíáààòàð õîòûí çàìûí õºäºë㺺í.

Ìîíãîë÷óóä ÷ ºðãºí òàëäàà õî¸óëõàíàà ººä ººäººñºº ìîòîöèêëòîé ÿâæ áàéãààä ìºðãºëä÷èõäºã óëñóóä ë äàà. Àðãà ÷ ¿ã¿é áèç ìîðü óíàæ ÿâàõàä öààäàõ íü àìüä àìüòàí þì áîëõîî𠺺𺺠òýð¿¿õýíäýý ìåíåæìåíò õèéãýýä ÿâäàã áàéæ.

Ãýòýë ýíý ìàíàé Óëààíáààòàð õîòûí çàì, òýýâðèéí ãàçðûí íºõä¿¿ä ãýæ ìîðüíîîñ äîîð àìüòàä áàéíà.

Ñ¿¿ëèéí õýäýí æèëèéí òóðø íèéñëýë õîòûí çàìûí àñóóäàë äýýð õè÷íýýí èõ òóðøèëò õèéæ îðõèâîî. Òóõàé á¿ðò íü õºðºí㺠ìºí㺠õèéñãýõ þì. Ñàÿõàí ãýõýä ìàíàé áàéðíû óðä òàëûí çàìûã ºðãºñãºõ ãýýä íýã òàëûã íü áàéð òàëðóóãàà õºðººäººä õóóëààä îðõèâ. Ãýòýë ãýíýò èíæåíåð íü òýð òàëä íü áîõèðûí øóãàì ÿâæ áàéñíûã á¿õ àæèë äóóññàí õîéíî ìýðãýí óõààíààðàà îéëãîæ íºãºº àæëàà ýñðýã òàëä íü äàâòàæ õèéõ þì.

Ñ¿¿ëèéí ¿åä íèéñëýëèéí çàì òýýâðèéõýíèé õèéæ áàéãàà áàñ íýã àæèë áîë çàìûí óðñãàë õîîðîíä áåòîíîí áîðäåð áàðèõ àæèë. Õàìãèéí ñîíèðõîëòîé òýä íàð çàð÷ìàà ñàéí îéëãîîã¿é þì óó ýñâýë øèíý îíîë çîõèîâ óó òýðõ¿¿ áîðäåð íü çàìûí õàìãèéí òºâëºðºë èõòýé áàéäàã, ìàøèíóóä õóðäòàé îðæ èðäýã ãàçðóóäàä ãýíýò ãàð÷ èðýõ þì. ªäºðæèí òàêñèíä ÿâäàã æîëîî÷ ìàãàäã¿é òýð áîðäåðóóäûã íü öýýæèë÷èõñýí áàéíà áàéõ ë äàà. Ãýòýë øèíýýð ìàøèí áàðèàä ¿äýø ÿâæ áàéãàà õ¿í áîë òýðèéã íü îãò ìýäýõã¿éãýýð ìàøèíàà ýâäýíý.

Ýíä ãîë íü ÿìàð àñóóäëûã øèéäýõèéí òóëä ÿìàð çàð÷èì çºð÷èæ áàéãàà âý ãýäãèéã íèéòýýðýý îéëãîõ àñóóäàë þì. Æîëîî÷èéã ýñðýã óðñãàëä îðóóëàõã¿éí òóëä ìàøèíûã íü ýâäýæ õàøðàà! Äàðààãèéí óäààä òýð òèéøýý îðîõã¿é. /Áè òóõàéëáàë Ýíõòàéâíû ã¿¿ðýí äýýðõ áîðäåð äýýð ìîðä÷èõñîí õýä õýäýí ÷ ìàøèí õàðñàí þì áàéíà/

ßã ¿¿íèéã áèä çàìûí õàæóóä õèéñýí àæëóóäààñ õàðæ áîëíî. Çàìûí áîðäåð çàñàõ þì óó ýñâýë áîõèðûí ñóâãûí òàãëààã ñîëèõ, çàñàõ àæèë õèéñýí õîéíîî äýýã¿¿ð íü ìàøèí ãàðãóóëàõã¿éí òóëä áåòîíîí áîðäåðíèé õýëòýðõèé ìýòèéí ç¿éëñýýð çàì äýýð õààëò õèéæ òàâüäàã. Ãýòýë èéíõ¿¿ òàâèõ ¿íäñýí çîðèëãî íü ñàÿõàí öåìåíòýëñýí ãàçàðààð ìàøèí ãàðãàõã¿é ë áàéõ ø¿¿ äýý. Òýðíýýñ áèø ìàøèí ýâäýæ õàøðààõ àñóóäàë áèø ë áàéëòàé. ßàãààä ýíý àæëûã õàðèóöäàã ýðõ ìýäýëòýí íü ò¿¿íä çîðèóëæ øºíº ººðººñºº ãýðýë öàöðóóëäàã õóâàíöàð àíõààðóóëàõ øîíãóóä áàéðëóóëæ áîëäîãã¿é þì áý.

¯¿í äýýð áèä äàõèàä ë ìàøèíû õóðä ñààðóóëàã÷èéã äóðüäàæ áîëíî. Çàìûí ãîëä õàð ºí㺺ð äóðàéõ õóðä ñààðóóëàã÷èéã õýí ÷ õàðàõã¿é. ßàãààä ò¿¿íèéã òóñãàé òîä ºíãèéí áóäãààð áóäàõã¿é áàéíà âý? Ýíý íü õóðä ñààðóóëàõ çîðèëãîòîé þì óó ýñâýë ... ìàøèí ýâäýõ þì óó? ̺í àëü ÷ óëñ îðîíä õóðä ñààðóóëàã÷èéã ãàðöûí ºìíº òàâüäàã, ãàðö ºíãºðñºí õîéíî õýçýý ÷ òàâüäàãã¿é. ßàãààä çààâàë õî¸ð óäàà òýð õóðä ñààðóóëàã÷èéã äàâàõ ¸ñòîé þì áý? Èíãýæ õî¸ð óäàà äàâñàíààñ áîëæ æîëîî÷ íàðò õè÷íýýí õîõèðîë ó÷èð÷ áàéãàà èíãýæ õèéõäýý òîîöîæ ¿çñýí áîëîâ óó? Ýñðýã óðñãàëä îðîîä òîéðîîä ãàð÷äàã ó÷ðààñ èíãýæ áàéãàà þì ãýñýí òýíýã òàéëáàð òàâèõ ãýæ áàéíà óó? Íîõîéãîî õîîë íýõýýä áàéõààð íü àìûã íü áîî÷ëîî ãýäýã øèã òàéëáàðàà á¿õ àñóóëòûí õàðèóä òàâüñààð áàéõ óó?

Çàìûí õºäºë㺺íèé ìåíåæìåíòèéã øèéäâýðëýõèéí òóëä äàðààõ ¿íäñýí çàð÷ìóóäûã áàðèìòàëìààð ñàíàãäëàà.

1. Óðñãàë òóñäàà áàéõ. Ýñðýã óðñãàëóóä çààâàë òóñäàà áàéõ ¸ñòîé.
2. 1ð ýãíýý ÷ºëººòýé áàéõ. 1ð ýãíýý áîë ìàøèíû çîãñîîë áèø. 1ð ýãíýý áîë õºäºë㺺íèé ýõíèé ýãíýý.
3. Õ¿íèé çàì, ìàøèíû çàì òóñäàà áàéõ. Õýðýâ ìàøèí çàìûã ººð òýíõýëãýýð õºíäëºí ãàðàõ àñóóäëûã øèéäýæ ºãººä áàéõàä çàì õºíäëºí ãàð÷ áàéãààä ìàøèíä ìºðã¿¿ëæ áàéãàà õ¿í õîõèðäîã áàéã. Ìàøèí çàìûã ÿâãàí õ¿íèé çàìààñ òóñãààðëàæ õ¿íèé áýëõ¿¿ñýýð òàòàõóéö ºíäºð òðóáàí õàøèëò õèéå. Òèéì õàøèëòûí ýõíèéõèéã áàðóóí 4 çàì äýýð õèéñýí áàéíà áèëýý. Îäîî ò¿¿íèéã õîòîîð ä¿¿ðãýõ õýðýãòýé.
4. Çàìûí óóëçâàðóóä ººð òýíõýëãýýð çºðºõ. Á¿òýõýä õýö¿¿ ÷ øèéäýõ õýðýãòýé. 1ð õîðîîëëûã ºìíºõ òîéðãîîñ ýõëýõ õýðýãòýé. Òýíä ¿õýð òóãàë íèéëæ áàéãàà þì øèã ë 4, 5 óðñãàë íýã çàì äýýð îð÷èõñîí ÿâæ áàéíà. Óäàõã¿é òýíä áºãëºðºõººð áîë÷èæ.
5. ßâãàí õ¿íèéã çàìààð ãàðãàõäàà çàìûí äýýã¿¿ð íü ãàðãàõ. Èíãýõäýý èë òºìðºí ã¿¿ðí¿¿äèéã çàìûí óóëçâàðóóä áîëîí à÷ààëàë èõòýé ãàçðóóäàä áàéðëóóëàõ. ßëàíãóÿà óóëçâàðóóäààð ÿâãàí õ¿í çàìòàé íýã òýíõëýãò ãàðãàäàãã¿é áîëãîõ. Õýðýâ ìýäýõã¿é áîë Òîêèîä î÷èæ õàðàõ. Èíãýõäýý òóéëøðàõã¿é áàéõ. Íýã ñóìààð äýíä¿¿ îëîí òóóëàé áóóäàõ ãýäãýý áîëèõ. Æèøýýëáýë 1ð õîðîîëëûí õàð õîðèí çàõûí äýýäýõ øèã çàì ãàòàëäàã áàð, ¿çýñãýëýí ìàÿãèéí þì, ýñâýë 20ð äýëã¿¿ðèéí óðä òàëûí òóíåë øèã ºìõèé ñàìõàé õàíõàëñàí ìóõëàãèéí ñ¿ëæýý ìàÿãèéí þì áàéãóóëàõã¿é õàðèí èë, àâñààðõàí òºìºð ã¿¿ðí¿¿ä õèéõ.
6. Õîòûí òºâ çàìûí äàãóó õîòûí áàðóóíààñ ç¿¿í òèéø óðòààøàà çàìûí äýýã¿¿ð ÿâàõ çîð÷èã÷èéí ãàëò òýðýã áàðèõ. Èíãýâýë òºâ çàì äýýð èðýõ à÷ààëàë ìàø áàãàñíà.