Friday, June 17, 2011

Strange collision

Санаандгүй квант физикийн нийтлэл уншиж байтал өмнө нь олон удаа уншсан боловч огт ухамсарлаагүй дүгнэлттэй таарлаа.

Энэ нь алдар квант физикч Feynman-ий "Аливаа систем нэг биш харин байж болох бүхий л түүхтэй" гэж хэлсэн нь байлаа. Энэ нь жишээ нь Монгол улсын түүх бол Чингис хаантай, хаангүй, Жамуха хаан болсон, болоогүй гэх мэтчилэн байж болох бүх хувилбараас бүрдсэн нэг цогц систем гэсэн үг юм.

Энэ хооронд бас нэг жилийн өмнө судлаж байсан квант физикийн сүүлийн үеийн судлагаа санаанд оров. Энэ судлагааны дагуу хоёр физикч нэгэн бичил долгионыг (аль долгион байсныг санахгүй байна) вакум хоолойд турших явцдаа уг долгион байж болох бүх замыг "нэгэн зэрэг" ашиглан өгөгдсөн чиглэлд явж байсан байна.

Уг дүгнэлт ба туршилт нь хэрхэн тайлбарлагдах, цаашид хэрхэн батлагдахаас хамаарч миний "ертөнцийн түгээмэл үнэнд" шийдвэрлэх цохилт үзүүлж болно. Энэ цэг дээр философи физик хоёр мөргөлдөв.

Философийн төвшинд дахин нэг алхам хийх боломж харагдаж эхлэв. Энэ алхамыг би их удаан хүлээж байна.

Миний ухамсарлал ёсоор Ертөнцийн түгээмэл үнэн бол эрхэмсэг оршихуй буюу цаг хугацаа, орон зайг үл хамааран цор гагц үнэн хэвээр орших учиртай билээ.

Алдарт астрофизикч Стефен Хоукинг хамгийн сүүлчийн номондоо бичихдээ "Философи үхсэн, философичдийн халааг эрдэмтэд аван хүн төрлөхтөний мэдлэгийн бамбарыг барьж явна" гэсэн утгатай зүйл бичсэн байв.

Үнэхээр философи үхсэн, тэгээд Стефен Хоукинг мэтийн Есүсийг Бурханы хүү гэдэгт итгэдэг байж байгаад ердөө саяхан "Ертөнцийг бүтээхэд бурхан хэрэггүй байжээ" хэмээн дуу алдсан астрофизикчид
"Би хэн бэ" асуултын хариултыг хайж эхэлсэн юм бол юу болохыг харцгаая...

Орчин үеийн физик атомын цөм 248 бүрдэл хэсгээс бүрддэг гэдгийг нээснээрээ буюу юмсын шинж чанарыг олж харснаараа мөн чанарт хэр ойртож очихыг нь бид харах болно.

No comments: